آرتروز زانو

آرتروز زانو :

مفصل زانو، یکی از مهم ترین مفاصل بدن انسان است که بیشترین احتمال آسیب دیدگی را هم دارد. آرتروز مفصل زانو بیماری است که غضروف های زانو که بین ران و ساق پا قرار گرفته اند دچار فرسودگی می شوند . از بین رفتن غضروف مفصلی می تواند در سمت داخل زانو، خارج زانو و یا در زیر کشکک اتفاق افتد.

این عارضه با احساس درد همراه است و میزان دردی که بیمار احساس می نماید، متناسب با میزان از دست دادن زانو می باشد. هر چقدر غضروف مفصل زانو بیشتر از بین برود دچار تغییر شکل شده و این تغییر شکل زانو علاوه بر درد یکی دیگر از علائم آرتروز زانو نیز می باشد. لذا آرتروز زانو با درد شروع شده و می تواند منجر به تغییر شکل مفصل زانو شود.

علل ایجاد آرتروز زانو :

ایجاد آرتروز زانو تا حدودی مرتبط با مسائل ژنتیکی بوده و احتمال ابتلا به آرتروز زانو درخانمها از اقایان بیشتر می باشد. مجموعه ای از عوامل به قوت و ضعف می توانند از عوامل ایجاد آرتروز زانو باشند که در ادامه به آن می پردازیم :

1. وزن :

از عوامل اصلی احتمال ابتلا به آرترو زانو ، وزن بالا می باشد. چراکه افزایش وزن باعث افزایش فشار روی مفاصل و به خصوص مفاصل زانو می‌شود.

2. سن :

بیشترین عامل ایجاد زانو درد و آرتروز زانو افزایش سن و کهولت مفصل زانو می باشد. با افزایش سن و کاهش تحرک فرد ، به طور طبیعی قدرت عضلانی عضلات بدن و همچنین قدرت بازسازی عضلات در فرد کاهش می یابد ، نقصان قدرت ماهیچه های عمل کننده به روی مفصل زانو ، از عوامل پیشرفت آرتروز زانو می باشد .

سایر عوامل تسریع یا تشدید کننده آرتروز زانو :

علاوه بر وزن و سن ، عوامل دیگری چون شغل ، تغذیه ، سبک زندگی ، زمینه های ژنتیکی و داشتن بیماری هایی که مستلزم استفاده از داروهای خاص می باشد نیز در افزایش احتمال ابتلا به این عارضه موثر است.

علائم و عوارض آرتروز زانو :

1. درد :

از اولین عوارض آرتروز زانو ، احساس درد می باشد . به ویژه وقتی که زاویه خم کردن زانو از 90 درجه عبور می کند ، این درد تشدید می یابد ؛ البته در مواردی به حدی درد شدید است که فرد مبتلا ، امکان خم کردن زانوی خود را بیش از زاویه 90 درجه ندارد .

2. تورم :

تورم مفصلی ممکن است موقت یا دائمی باشد و علت آن التهاب زودگذر بافت های مفصلی می باشد . این التهاب و تورم می تواند منجربه ایجاد کیست هایی در حفره پشت زانو گردد که وجود این کیست ها نیز از عوامل محدودکننده ی خم شدن زانو خواهد بود .

3. خشکی :

در برخی از بیماران ، هنگام صبح یا بعد از نشستن طولانی مدت خشکی و سفتی در حرکات مفصل زانو احساس می گردد که با اندک تحرک و خم و باز کردن زانو ، برطرف یا بهتر می شود.

4. کاهش دامنه حرکتی مفصل :

این علامت در ابتدای ابتلا به آرتروز زانو وجود ندارد ؛ ولی به تدریج با پیشرفت عارضه ، دامنه حرکتی بیمار محدود گردیده و او دیگر قادر به باز کردن و خم کردن کامل زانو نخواهد بود .

5. تغییر شکل های مفصلی و استخوانی

با پیشرفت آرتروز که همراه با ضعف عضلات چهار سر رانی خواهد بود ؛ به تدریج زانو ها از یکدیگر فاصله گرفته و پای پرانتزی شکل می گیرد ؛ خم شدن استخوان درشت نی نیز از دیگر عوارض آرتروز زانو می تواند باشد.

6. لنگیدن :

در مراحل پیشرفت آرتروز به دلیل درد شدید و ضعف عضلانی بیمار می لنگد .

7. احساس گرمی در مفصل زانو
8. شنیدن صداهایی مانند خرد شدن یا گیر کردن مفصل هنگام حرکت دادن زانو
9. احساس ضعف یا بی ثباتی در مفصل

روش های درمان آرتروز زانو :

از آنجاییکه عوامل متعددی در ایجاد آرتروز زانو موثر است ؛ لذا جهت درمان نیز باید مجموعه ای از عوامل را به خدمت گرفت تا نتیجه مطلوب حاصل گردد. در ادامه به انواع روش های درمانی مختلف می پردازیم :

درمان خانگی آرتروز زانو :

روش های درمانی خانگی باعث درمان بیماری نمی شوند ؛ تنها می توانند در کنار سایر روش ها برای کاهش درد و یا درمان موثرتر مورد استفاده قرار بگیرند.

1. 1. آب درمانی
   2. کاهش وزن
   3. گرم و سرد کردن زانو
   4. ماساژدرمانی
   5. درمان های گیاهی ( مصرف روغن های گیاهی )
   6. استفاده از کفش مناسب و زانو بند طبی

موثرترین و مهم ترین راهکار درمانی در خانه فیزیوتراپی زانو است . دکتر فیزیوتراپی برای درمان آرتروز زانو از روش های درمانی مانند اولتراسوند ، مگنت تراپی ، لیزر ، گرما و الکتروتراپی استفاده می کند .

درمان آرتروز زانو با استفاده از مصرف دارو :

امروزه قرص های درمانی زیادی برای بهبود آرتروز و کاهش دردهای ناشی از آن تولید شده است ؛ که دارای خاصیت ضد التهاب، تسکین دهنده و همچنین تولید کننده کلاژن مفاصل هستند. لازم به ذکر است از مصرف خودسرانه قرص و دارو خودداری کرده و با پزشک معالج خود در این باره مشورت نمایید.

 

درمان آرتروز زانو با انجام جراحی :

برای درمان آرتروز زانو غالبا از روش‌های غیرجراحی و روش‌های خانگی استفاده می‌شود. اما در برخی موارد این روش ها روی درمان و بهبود عارضه فرد تاثیری ندارند که در این ‌صورت غالبا روش جراحی پیشنهاد می شود .

جراحی آرتروز زانو در سه روش مختلف انجام می‌شود:

1. جراحی آرتروسکوپی

این روش زمانی کاربرد دارد که بیمار درد شدید و مداومی را در مفصل زانوی خود احساس می‌کند و این درد نسبت به درمان‌های غیرجراحی مقاوم است.

• جراحی استئوتومی یا جراحی پای پرانتزی

این روش غالبا زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که با خم شدن زانو، وزن بدن به ‌طور نامتعادل در سطح مفصل زانو توزیع می‌شود.

• جراحی تعویض مفصل زانو

آخرین گزینه درمانی برای این بیماری ، جراحی تعویض مفصل زانو است ؛ که با نام آرتروپلاستی نیز شناخته می‌شود . این نوع جراحی یک روش پر تهاجمی بوده که درد زانو را بسیار کاهش داده و عملکرد غضروف آسیب‌ دیده مفصل زانو را بازیابی می‌کند. و تنها در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که هیچ یک از روش های جراحی و غیر جراحی در درمان آن موثر واقع نمی شوند مانند زمانی که آرتروز باعث بدشکلی پاها مانند ضربدری یا پرانتزی‌شدن پاها شده و یا درد زانو به قدری دردناک شود که بیمار نتواند مفصل خود را حرکت دهد.

درمان آرتروز زانو با استفاده از سلول‌های بنیادی :

سلول های بنیادی سلول های اولیه ای هستند که توانایی تمایز به انواع سلول ها را دارند و شامل سلول های بنیادی جنینی، سلول های بنیادی بالغین و سلول های بنیادی خون بند ناف می گردند.

با توجه به مطالعات انجام شده، تزریق دو نوبت سلول های بنیادی با فاصله ۶ ماه به زانوی درگیر در بیماران مبتلا به آرتروز زانو متوسط، باعث کاهش التهاب مفصل زانو، کاهش درد زانو و کاهش سرعت پیشرفت آرتروز زانو کمک می کند.